Hội thảo khu vực lần 2 về các tổ chức sản xuất rừng và trang trại

65 đại biểu từ Myanmar, Nepal và Việt Nam (trong đó có 10 cán bộ Hội Nông dân, đại diện các tổ chức sản xuất rừng và trang trại và các tổ chức liên quan của Việt Nam) và các nước khác ở Châu Á tham gia chuyến tham quan học tập về khởi sự kinh doanh của các nhóm quản lý rừng cộng đồng tại huyện Myitkyina, bang Kachin, Myanmar và khoảng 135 đại diện các tổ chức sản xuất rừng và trang trại từ hơn 10 quốc gia thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã tham gia hội nghị.
 
Hội nghị khu vực Chương trình hỗ trợ rừng và trang trại lần thứ hai tại Myanmar nhằm chia sẻ kinh nghiệm và bài học thực tế về kinh doanh rừng và trang trại góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững (SDG) và cảnh quan rừng có khả năng chịu được biến đổi khí hậu; tầm quan trọng của các tổ chức sản xuất rừng và trang trại (FFPO) kinh doanh để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững (SDG), bao gồm cả an ninh lương thực và dinh dưỡng; tình hình sở hữu đất đai của các tổ chức sản xuất rừng và trang trại (FFPO) trong sản xuất và kinh doanh: Kinh nghiệm từ Myanmar, Nepal và Việt Nam; bài học kinh nghiệm khởi sự kinh doanh của các tổ chức sản xuất rừng và trang trại (FFPOS); cần có ngững chính sách hỗ trợ FFPO kinh doanh; thảo luận kế hoạch hành động chung cho các FFPO ở Châu Á để phát triển kinh doanh; xây dựng tuyên bố chung của FFPO về rừng cộng đồng và kinh doanh như là những người thực hiện các SDGs.
 
Trong thời gian diễn ra hội nghị, đoàn đã dành thời gian đi thăm mô hình nhóm quản lý rừng cộng đồng trồng mủ chôm Yoe Sone, xã Wan Dwin, huyện Meik Htila, bang Mandaly, chia sẻ kinh nghiệm thành lập, duy trì nhóm, kỹ thuật chăm sóc cây, khai thác mủ để sản phẩm có chất lượng cao, gia tăng giá trị và các phương thức tổ chức tiêu thụ trực tiếp ra thị trường.

Đoàn đại biểu Hội Nông dân Việt Nam đã đóng góp tích cực vào các hoạt động tham quan, học tập và Hội thảo khu vực lần 2 về các tổ chức sản xuất rừng và trang trại. Đoàn cũng đã chia sẻ kinh nghiệm về nâng cao năng lực cho các tổ chức sản xuất rừng và trang trại, về phát triển tổ chức và kinh doanh, mối liên kết chuỗi giá trị với thị trường, tăng thu nhập cho các thành viên cũng như vai trò của Hội Nông dân các cấp, các cơ quan chính phủ liên quan, các cơ quan nghiên cứu, khu vực tư nhân, các nhà cung cấp dịch vụ và các tổ chức phi chính phủ.
 
Bên cạnh tham gia các phiên họp, đoàn đã chuẩn bị rất công phu  mang một số sản phẩm thế mạnh của các tổ hợp tác, hợp tác xã ở Việt Nam như: Sản phẩm gỗ và lâm sản ngoài gỗ, cà phê, chè, bưởi, tài liệu Chương trình FFF… đến tham dự các gian hàng trưng bày sản phẩm bên lề Hội nghị. Nhiều bạn bè quốc tế đã đến thăm gian hàng, tìm hiểu thông tin về các sản phẩm của Việt Nam và rất quan tâm đến Việt Nam.
 
Sau 3 ngày thảo luận và đi thực tế, Hội nghị đã đưa ra một số thông điệp, khó khăn thách thức cũng như đề xuất các giải pháp hỗ trợ các tổ chức sản xuất rừng và trang trại ở Châu Á. Các tổ chức sản xuất rừng và trang trại ngày càng lớn mạnh và phát triển về quy mô thành viên, sản xuất kinh doanh, sản xuất gắn với chế biến gia tăng thu nhập, có tiếng nói với chính quyền địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức mà các tổ chức này  gặp phải đó là tài nguyên cạn kiệt, rừng ngày càng bị suy thoái, đường lâm nghiệp khó khăn, nhiều tổ chức chưa đầu tư nhiều vào sản xuất kinh doanh vì chư có quyền sở hữu đất đai, hạn chế tiếp cận các nguồn vốn vay...
 
Để hỗ trợ các tổ chức sản xuất rừng và trang trại khắc phục những khó khăn, thách thức nêu trên, Hội thảo cũng đã đề xuất một số giải pháp như: Khuyến khích các tổ chức tham gia sản xuất, quản lý và kinh doanh rừng bền vững nhằm tăng thu nhập, tăng độ che phủ rừng; đầy nhanh cải cách sở hữu đất đai; phát triển mạng lưới các tổ chức sản xuất rừng và trang trại với nhau trong khu vực bao gồm các tổ hợp tác, hợp tác xã, các tổ chức rừng cộng đồng để họ nâng cao năng lực, trao đổi chia sẻ tiếp cận thị trường tốt hơn; xây dựng được những mô hình thành công gồm sản xuất, chế biến, kinh doanh tiêu thụ sản phẩm nâng cao giá trị thu nhập từ rừng để tham quan học tập và nhân rộng mô hình; đẩy mạnh sự tham gia tích cực của phụ nữ, nam giới, tạo điều kiện cho giới trẻ tham gia. Đẩy mạnh hỗ trợ tài chính cho các tổ chức để hạn chế rủi ro. Tiếp tục thực hiện pha 2 Chương trình FFF, vì pha 1 đã tạo được diễn đàn, đối tác có hiệu quả; tạo sự phối kết hợp hiệu quả hơn, thúc đẩy sự tham gia nhiều hơn nữa của các tổ chức có liên quan, tạo diễn đàn đa ngành, tạo cơ chế cho các FFPO hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả hơn...
 

Đoàn đã đi thăm nhóm quản lý rừng cộng đồng Wu-Yan, xã Wine Maw, huyện Myitkyina, bang Kachin

Từ ngày 16 đến 19 tháng 11, trước khi tham dự Hội thảo khu vực lần 2 về các tổ chức sản xuất rừng và trang trại, đoàn đã đi thăm nhóm quản lý rừng cộng đồng Wu-Yan, xã Wine Maw, huyện Myitkyina, bang Kachin nhằm chia sẻ, trao đổi cách các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ phát triển rừng cộng đồng và các tổ chức sản xuất rừng và trang trại (FFPO) và phát triển ý tưởng kinh doanh.
 
Nhóm quản lý rừng cộng đồng Wu-Yan, xã Wine Maw, huyện Myitkyina, bang Kachin (miền Bắc của Myanmar) gồm 263 thành viên hộ gia đình, quản lý 800 ha rừng cộng đồng thôn Wu-Yan, xã WineMaw. Trước đây rừng thuộc quản lý của Chính phủ, rừng ở đây là rừng tự nhiên bị tàn phá, người dân ở đây khi đó vẫn sống du canh du cư. Năm 2007 được Chính phủ cho phép thành lập rừng cộng đồng giao cho cộng đồng người dân quản lý 30 năm. Nhờ sự giúp đỡ của Chính phủ và các tổ chức NGO đã giúp người dân quản lý và trồng lại rừng từ năm 2007 đến nay. Diện tích rừng đã được chia cho các thành viên quản lý sử dụng và phải đóng thuế cho Chính phủ. Trong khi đợi cây lâm nghiệp lớn, người dân ở đây sống nhờ diện tích đất nông nghiệp có săn để cấy lúa (có trên 100 hộ có đất nông nghiệp) và khai thác mây, tre để bán. Số hộ dân còn lại không có đất nông nghiệp để canh tác phải đi làm thuê cho các hộ có đất trong vùng hoặc đi làm thuê ở bên ngoài để kiếm sống.
 
Đến nay gỗ đã đến tuổi khai thác cộng đồng có kế hoạch tỉa thưa những cây gỗ lớn để khai thác, những cây nhỏ sẽ được chăm sóc bảo vệ tiếp tực và trồng bù những chỗ khai thác. Các tổ chức hỗ trợ cũng đã giúp các nhóm lâm nghiệp cộng đồng ở xã Wine Maw xây dựng xưởng chế biến gỗ rừng trồng làm đồ gia dụng nhưng chưa đi vào hoạt động.
 
Nhóm quản lý rừng cộng đồng Wu-Yan gần đây đã trở thành mô hình quản lý rừng cộng đồng diển hình của Myanmar vì họ có những trưởng nhóm uy tín, có sự hỗ trợ tích cực từ các tổ chức phi chính phủ, có sự vào cuộc từ phòng ban lâm nghiệp và chính quyền địa phương, các thành viên nhóm quản lý rừng cộng đồng bên cạnh được giao quản lý rừng họ còn có đất để trồng cây lương thực phục vụ sinh kế hằng ngày, các thành viên nhóm rừng cộng đồng được giao quyền sử dụng đất rừng trong 30 năm đã tạo động lực cho họ bảo vệ đất rừng khỏi sự chiếm đoạt của người ngoài.
 
Bên cạnh tham quan, học tập các mô hình quản lý rừng cộng đồng Wu-Yan, các đại biểu còn có cơ hội được trao đổi trực tiếp với các tổ chức xã hội dân sự, đại diện các cơ quan ban ngành, chính quyền địa phương ở huyện Myitkyina trong việc hỗ trợ các nhóm quản lý rừng cộng đồng, các tổ chức nông dân sản xuất và kinh doanh nông lâm nghiệp cũng như tham gia vận động chính sách và tiếp cận với các nguồn tài trợ, dự án.