Cà phê là một trong 3 cây công nghiệp dài ngày chủ lực của tỉnh được trồng tập trung tại huyện Hướng Hóa, với giống chủ lực là cà phê chè Catimor, tổng diện tích tính đến cuối năm 2019 là 4.910 ha.

 
Năng suất cà phê nhân đạt 11,5 tạ/ha, nguyên nhân giảm là do diện tích cà phê già cỗi tăng nhanh chiếm khoảng 50% diện tích (đây là diện tích trồng trước năm 2000).


Vì vậy việc tái canh cà phê được xem là một trong những mục tiêu quan trọng để thực hiện thành công tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Xuất phát từ thực trạng nhu cầu sản xuất Trung tâm Khuyến nông tỉnh tiến hành thực hiện dự án xây dựng mô hình tái canh cây cà phê chè.

 
Trong 03 năm triển khai, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị sẽ xây dựng 3 mô hình tái canh cà phê chè với tổng quy mô 30 ha. Giống đưa vào mô hình là giống cà phê Catimor và giống THA1, nguồn giống cà phê chè Catimor được lấy từ 2 vườn cây đầu dòng được Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh công nhận trên địa bàn huyện Hướng Hóa có chất lượng tốt.

 
Hạt giống THA1 được mua từ Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, gieo ươm và sẽ chọn lọc lại đảm bảo độ đồng đều để làm giống. Cây giống trước khi xuất vườn được các cơ quan chuyên môn kiểm tra đảm bảo theo tiêu chuẩn chất lượng bố trí tại 2 vùng khác nhau của huyện miền núi Hướng Hóa (vùng miền núi 24 ha và vùng biên giới, đặc biệt khó khăn 6 ha).

 
Tháng 8 năm 2020 Trung tâm Khuyến nông đã triển khai trồng 6ha tại xã biên giới Hướng Phùng, với 12 hộ dân tham gia thực hiện, trong đó cơ cấu 5 ha giống Catimor và 1 ha giống THA1 tại thôn Cheng và thôn Bụt Việt.

 
Các hộ tham gia được hỗ trợ 100% giống và vật tư phân bón để thực hiện mô hình. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông đã triển khai các hoạt động tập huấn kỹ thuật trồng mới; tập huấn hướng dẫn khuyến khích các hộ nông dân ủ phân hữu cơ vi sinh từ vỏ cà phê sau khi chế biến và rác thải nông nghiệp cho 30 hộ, gồm các hộ trong mô hình và những hộ ngoài mô hình có nhu cầu tham gia học hỏi tái canh cây cà phê.

 
Cách làm này đã mang lại hiệu quả kép cho các hộ nông dân vừa giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường, tạo ra được nguồn phân hữu cơ tại chỗ giúp giảm chi phí đầu tư trong sản xuất vừa nâng cao chất lượng cà phê.

 
 Cùng với việc triển khai mô hình Trung tâm Khuyến nông đã cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát cơ sở kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn các hộ dân thực hiện tất cả các hoạt động của mô hình theo đúng mục tiêu, yêu cầu dự án.

 
Bà Lê Thị Thanh thôn Cheng, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa cho biết, gia đình bà lên đây lập nghiệp và trồng cà phê từ năm 1996, nay vườn cà phê gia đình đã già cỗi, năng suất các cây trồng suy giảm.

 
“Do điều kiện gia đình khó khăn tôi chưa thực hiện được việc tái canh trồng lại mới, nay có dự án giúp đỡ tôi cũng quyết tâm, vừa cho gia đình mình vừa để cho các hộ dân trong vùng đến tham gia học hỏi. Nhờ chất lượng giống cà phê đưa vào trồng mới đảm bảo chất lượng, cùng với sự hướng dẫn nhiệt tình của cán bộ kỷ thuật, giúp tôi biết cách ủ phân hữu cơ vi sinh để bón cho cây cà phê. Đến nay sau gần 1 năm cây sinh trưởng phát triển tốt, chiều cao cây 65 - 70 cm, mỗi cây có 7-9 cặp cành. Cây con ra lộc non mạnh, không có sâu bệnh hại nguy hiểm”, bà Thanh cho biết.

 
Ngoài  ra, Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức 2 lớp tập huấn cho cho 60 học viên là các  Khuyến nông viên, Cộng tác viên Khuyến nông, nông dân ngoài dự án của các xã khác thuộc huyện Hướng Hóa, đây là hoạt động thuộc chương trình đào tạo ngoài mô hình.

 
Thông qua các lớp tập huấn giảng viên đã trao đổi và truyền đạt cho các học viên về quy trình kỹ thuật tái canh cây cà phê chè như: Điều kiện vườn cà phê đưa vào tái canh; chuẩn bị đất trồng, thời gian và phương pháp làn đất; thời gian luân canh, cây trồng luân chanh; giống và tiêu chuẩn chọn giống; kỹ thuật trồng mới cà phê, chăm sóc bón phân phòng trừ sấu bệnh hại chính.

 
Với phương pháp học lý thuyết tại lớp và tham quan thực địa tại vườn đã giúp học viên nắm được những  kiến thức, qua đây giúp các học viên áp dụng tốt các kỹ thuật tiếp thu được vào vườn cà phê tại hộ gia đình. 

 
Chủ tịch UBND xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa Phan Ngọc Long cho biết, diện tích cà phê trên địa bàn xã Hướng Phùng gần 1.600 ha, tuy nhiên trên 50% diện tích cà phê trong số đó được bà con trồng khá lâu (từ năm 1995 đến năm 2000) nay đã già cỗi, sâu bệnh, cho năng suất thấp, chất lượng không ổn định cần được tái canh.

 
Hiện nay, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đang tiếp tục đầu tư chăm sóc năm thứ 2 cho mô hình trồng năm 2020 và triển khai các điểm tái canh trồng mới 12 ha tại xã Hướng Tân, trong đó cơ cấu giống Catimor 10 ha và giống THA1là 2 ha. Dự án hỗ trợ 70% giống và vật tư (xã vùng miền núi) bao gồm giống cà phê, cây che bóng Bơ Booth và các loại vật tư phân bón thiết yếu.
 

Việc triển khai dự án xây dựng mô hình tái canh cây cà phê trên địa bàn tỉnh sử dụng các giống cà phê chè mới năng suất chất lượng cao thay thế diện tích cà phê già cỗi đã góp phần tăng thu nhập cho người sản xuất.