Sự ra đời của điều luật cấm quảng cáo thuốc lá và nhiều kiểu tuyên truyền hầu như không tạo nên bất cứ ảnh hưởng nào đến ý thức của những người hút thuốc.

Theo Trung tâm Giáo dục và truyền thông y tế (Bộ Y tế), khoảng 50% nam giới, 5% phụ nữ sử dụng thuốc lá (tương đương 18 triệu người).
 
 
Cứ hai người trên 15 tuổi thì có một người hút thuốc lá, 8 triệu người hút thuốc lá thụ động tại nơi làm việc, 47 triệu người không hút thuốc ở Việt Nam thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc lá tại những khu vực khác như tại nhà, hàng quán... Hằng năm có 40.000 người chết có nguyên nhân hàng đầu và thứ nhì vì hút thuốc lá.
 
 
Dù theo Luật phòng chống tác hại thuốc lá năm 2012, công dân đủ 18 tuổi mới được mua thuốc lá nhưng người trẻ hơn mua và hút thuốc ngày càng nhiều.
 
 
Việc cấm hút thuốc lá trong nhà nhưng được phép có nơi dành riêng cho người hút thuốc lá khi ở một trong các địa điểm gồm: Khu vực cách ly của sân bay; quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn và cơ sở lưu trú du lịch; phương tiện giao thông công cộng là tàu thủy, tàu hỏa.
 
 
Tuy nhiên, nơi dành riêng cho người hút thuốc lá phải bảo đảm các điều kiện: Có phòng và hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá; có dụng cụ chứa các mẩu, tàn thuốc lá; có biển báo tại các vị trí phù hợp, dễ quan sát; có thiết bị phòng cháy, chữa cháy.
 
 
Mặc dù vậy, sự ra đời của điều luật cấm quảng cáo thuốc lá và nhiều kiểu tuyên truyền hầu như không tạo nên bất cứ ảnh hưởng nào đến ý thức của những người hút thuốc. Nguyên nhân là do việc hút thuốc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và bất chợt. Người có thẩm quyền xử phạt ít trong khi người vi phạm đông, diễn ra trên địa bàn rộng. Lực lượng xử lý theo luật chỉ có một số chức danh như Thanh tra Sở Y tế, công an, quản lý thị trường. Về phía địa phương, chỉ có chủ tịch UBND các cấp, thanh tra, công an mới có thẩm quyền xử phạt.
 
 
Hiện nay, các cơ quan, đơn vị, đặc biệt các công sở, trường học và cơ sở y tế đã đưa quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào quy chế nội bộ; hạn chế hoặc không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào hương ước; chỉ đạo thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành; lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá trên địa bàn quản lý.
 
 
Theo quy định tại Điều 32 Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, trách nhiệm xử lý vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại thuốc lá được quy định như sau: Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính có trách nhiệm kiểm tra, phát hiện kịp thời và xử lý hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá; nếu dung túng, bao che, không xử lý hoặc xử lý không kịp thời, không đúng quy định thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý theo quy định của pháp luật.
 
 
Bộ Y tế có trách nhiệm tổ chức việc xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm và hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách.
 
 
Bộ Công an có trách nhiệm tổ chức việc xử lý vi phạm đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm cấm hút thuốc lá và hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách.
 
 
Bộ Công Thương có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức việc xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách.
 
 
Bộ Quốc phòng có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức việc xử lý vi phạm đối với hành vi kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả thuộc khu vực biên giới và lĩnh vực được phân công phụ trách.
 
 
Các bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan tổ chức việc xử lý vi phạm hành chính về phòng, chống tác hại của thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách.
 
 
Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan để tổ chức, chỉ đạo, bố trí lực lượng và phân công trách nhiệm cụ thể cho các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm, kinh doanh thuốc lá nhập lậu, thuốc lá giả. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm chủ trì, tổ chức việc xử phạt đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm công cộng có quy định cấm thuộc địa bàn quản lý.
 
 
Cơ quan, người có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định tại các khoản 2, 4, 6 và 7 Điều 32, nếu phát hiện vi phạm có dấu hiệu tội phạm thì phải chuyển cơ quan tiến hành tố tụng để truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
 
 
Trong thời gian tới, để nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá, lợi ích của môi trường không khói thuốc lá, các cấp, các ngành, các đoàn thể và địa phương cần tiếp tục phối hợp với ngành y tế đẩy mạnh tuyên truyền Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và vận động cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, thanh niên ký cam kết không hút thuốc lá. Tại các khu dân cư lồng ghép phong trào xây dựng khu dân cư văn hóa gắn với việc không có người hút thuốc; các cơ quan truyền thông đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá.
 
 
Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, xử phạt đối với hành vi hút thuốc lá nơi công cộng và bổ sung các quy định về thuế mạnh hơn nữa đối với nhà sản xuất thuốc lá và người tiêu thụ để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.