Bác Hồ thăm bà con nông dân đang gặt lúa trên cánh đồng xã Hùng Sơn (huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) năm 1954. Ảnh: Tư liệu

Ngày 27/8 tới đây, tại Hà Nội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, giao Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025): 8 thập kỷ nông dân đồng hành cùng đất nước và trao giải cuộc thi viết “Việt Nam trong tôi”.

Nhân dịp này đồng chí Lương Quốc Đoàn – Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Báo NTNN/Dân Việt về vai trò, vị trí của giai cấp nông dân và Hội Nông dân Việt Nam trong suốt 8 thập kỷ qua.

-Thưa Chủ tịch, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, với cương vị là người đứng đầu của tổ chức Hội Nông dân Việt Nam, Chủ tịch có thể đánh giá như thế nào về vai trò và những đóng góp to lớn của giai cấp nông dân Việt Nam trong suốt 8 thập kỷ đồng hành cùng đất nước?

Có thể nói, đã có rất nhiều đánh giá về vai trò và những đóng góp to lớn của giai cấp nông dân Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử đất nước, đặc biệt là trong 80 năm qua từ khi thành lập nước đến nay.

Nông dân Việt Nam đã có những đóng góp hết sức to lớn trong các cuộc cách mạng của đất nước, của dân tộc. Đặc biệt, trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, vai trò của giai cấp nông dân là vô cùng to lớn.

Người nông dân vừa là người lính kiên cường nơi mặt trận, vừa là người lao động cần cù nơi hậu phương.

Tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “tất cả cho tiền tuyến, tất cả cho chiến thắng” đã trở thành sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn, góp phần làm nên những chiến thắng lịch sử của đất nước.

Trong công cuộc Đổi mới, có thể nói, nông dân cũng là người xuất phát điểm. Đổi mới trong nông nghiệp chính là xuất phát từ nông dân.

Thành quả của công cuộc Đổi mới từ nông nghiệp đã mang lại những giá trị vô cùng to lớn cho sự phát triển của đất nước trong suốt gần 40 năm qua.

Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, vai trò của nông dân tiếp tục hết sức quan trọng. Thứ nhất, nông dân đóng góp rất lớn vào sự ổn định chính trị ở nông thôn. Thứ hai, đóng góp rất lớn cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông dân, nông thôn và giúp duy trì sự ổn định cho sự phát triển công nghiệp cũng như các lĩnh vực khác của đất nước.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nông dân cũng là lực lượng hết sức tích cực, đã đồng hành, đồng thuận rất cao trong công cuộc đổi mới, nhất là phát động của đồng chí Tổng Bí thư trong kỷ nguyên mới.

Trong kỷ nguyên mới, giai cấp nông dân Việt Nam đã hết sức nỗ lực vào cuộc. Người nông dân Việt Nam đã tích cực ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Bản thân những người nông dân cũng cố gắng phấn đấu tham gia kinh tế tập thể, phát triển từ các trang trại, hộ kinh doanh lên các doanh nghiệp trong nông nghiệp.

Nông dân cũng rất đồng hành và hưởng ứng cao phát động của đồng chí Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ tích cực tham gia phong trào “Bình dân học vụ số”.

Trong suốt chiều dài lịch sử, giai cấp nông dân luôn luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và đã đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của đất nước chúng ta hiện nay.

Đoàn công tác do Chủ tịch Hội NDVN Lương Quốc Đoàn dẫn đầu đã đi tham quan các trang trại nuôi tôm công nghệ cao của ông Đặng Văn Bảy - thành viên Câu lạc bộ Nông dân tỷ phú huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre. Ảnh: Huỳnh Xây

-Thưa Chủ tịch, với những đóng góp to lớn của giai cấp nông dân trong lịch sử cách mạng, để hội viên, nông dân tiếp tục phát huy vai trò chủ thể của mình, đồng hành và đóng góp nhiều hơn nữa cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, Chủ tịch có thể chia sẻ Hội Nông dân Việt Nam cần có những chính sách, sự hỗ trợ gì từ Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới này?

Hội Nông dân Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước và các đồng chí lãnh đạo hết sức quan tâm, tin tưởng, giao trọng trách, nhiệm vụ. Đặc biệt là thông qua các nghị quyết quan trọng như Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về "Nông nghiệp, nông dân, nông thôn" và gần đây nhất là Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Các nghị quyết này đã giao nhiệm vụ cho Hội Nông dân động viên, hướng dẫn, hỗ trợ nông dân làm chủ thể trong quá trình phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế nông thôn.

Với trách nhiệm đó, Hội Nông dân Việt Nam đã hết sức nỗ lực, tích cực và đã trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 46 -NQ/TW, ngày 20/12/2023 về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Nông dân Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới.

Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức rất nhiều hoạt động gắn với từng thời gian, từng thời điểm cụ thể. Hội Nông dân Việt Nam đã tích cực đổi mới phương thức tập hợp hội viên nông dân. So với giai đoạn trước, đòi hỏi tổ chức Hội Nông dân Việt ngày càng phải đổi mới. Thay vì cách thông thường như trước, các cấp Hội Nông dân Việt Nam thành lập các tổ hội, chi hội nghề nghiệp để lựa chọn những người nông dân có cùng sở thích, cùng đối tượng tham gia sinh hoạt với nhau.

Hội Nông dân Việt Nam tập trung mạnh vào việc hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và xác định đây là nhiệm vụ cốt lõi để vừa hỗ trợ, vừa giúp đỡ, vừa bảo vệ quyền lợi cho hội viên nông dân.

Hội Nông dân Việt Nam tích cực tổ chức phát động các phong trào nông dân mang tính thiết thực hơn, trọng tâm là phong trào Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững; phong trào cán bộ, hội viên, nông dân tích cực tham gia phát triển kinh tế tập thể. Đây là 2 phong trào cốt lõi của Hội Nông dân Việt Nam trong thời gian gần đây.

Một trong những nhiệm vụ cốt lõi, đột phá của Hội Nông dân Việt Nam là tổ chức đào tạo, tập huấn cho hội viên, nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, nông dân Việt Nam xuất sắc. Nông dân giỏi, nông dân xuất sắc là những người có điều kiện, có khả năng, có tư duy để làm nòng cốt, thúc đẩy và tác động đến các hội viên khác trong quá trình phát triển kinh tế cho các hộ gia đình hội viên nông dân.

Để làm tốt điều đó, Hội Nông dân cũng tổ chức một loạt các hoạt động hỗ trợ. Thứ nhất: Về khoa học kỹ thuật, Hội tích cực phối hợp với các nhà khoa học, viện, trường để tổ chức tốt nhất việc chuyển giao kỹ thuật cho người nông dân.

Thứ 2: Hội Nông dân tích cực hỗ trợ hội viên, nông dân dân về các nguồn vốn ưu đãi trong phát triển sản xuất. Từ các nguồn vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng NNPTNT, Quỹ Hỗ trợ nông dân, Hội Nông dân sẽ trực tiếp hướng dẫn người dân sử dụng đồng vốn cho hiệu quả.

Hiện nay, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đang quản lý tổng nguồn vốn Quỹ HTND trên 5.000 tỷ đồng; phối hợp với các ngân hàng nhận ủy thác với tổng dư nợ đạt khoảng trên 200.000 tỷ đồng để hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất.

Thứ ba, các cấp Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức các hoạt động tư vấn, dịch vụ hỗ trợ cho hội viên, nông dân về khoa học kỹ thuật, các loại vật tư như cây con giống, phân bón…

Bên cạnh đó, Hội Nông dân Việt Nam rất quan tâm và làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho người nông dân để họ hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và tuân thủ thực hiện tốt trong đời sống cũng như trong hoạt động sản xuất.

Một việc nữa là Hội Nông dân Việt Nam phối hợp, tổ chức hỗ trợ người nông dân đưa sản phẩm của mình lên các sàn thương mại điện tử. Nhiều sản phẩm, nhiều hộ nông dân đã có tài khoản riêng và giao dịch trên các sàn này. Các cấp Hội cũng thường xuyên tổ chức các phiên chợ, hội chợ để giúp nông dân, các hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Hiện, các cấp Hội Nông dân có hơn 700 cửa hàng nông sản trên toàn quốc để hỗ trợ tốt đầu ra cho nông dân.

Trong bối cảnh mới, tình hình mới và đòi hỏi ngày càng cao hơn của thị trường xuất khẩu, Hội Nông dân định hướng, tuyên truyền, mở các lớp tập huấn, phối hợp với các doanh nghiệp để hướng dẫn nông dân sản xuất các sản phẩm đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu, thay vì chỉ sản xuất theo những gì mình có.

Và một việc nữa, đó là giải quyết khó khăn từ trước đến nay: sự liên kết giữa các hộ nông dân. Hội Nông dân tập trung tuyên truyền, vận động, hướng dẫn, hỗ trợ các hoạt động để thúc đẩy sự liên kết của người nông dân ngày càng tốt hơn, phục vụ cho sản xuất hàng hóa tập trung, đặc biệt là những mặt hàng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

-Trong bối cảnh mới, Hội Nông dân Việt Nam đã đặt ra những nhiệm vụ đột phá nào để xây dựng hình ảnh người nông dân Việt Nam, vừa giữ gìn được truyền thống, vừa có đủ bản lĩnh, trí tuệ để hội nhập trong kỷ nguyên mới vươn mình cùng dân tộc, thưa Chủ tịch?

Chúng ta thấy rằng người nông dân Việt Nam vô cùng cần cù, chịu khó và có khả năng ứng biến rất tốt trong mỗi bối cảnh, tình hình thị trường. Hầu hết người nông dân đều mong muốn và có ý chí tự lực vươn lên rất mạnh mẽ. Đây là một lợi thế lớn cho hoạt động Hội Nông dân của chúng ta.

Để đáp ứng được yêu cầu trong thời gian tới, trước hết, tổ chức Hội phải thay đổi cách thức của mình trong vận động, tuyên truyền, hướng dẫn và định hướng cho hội viên, nông dân để theo kịp xu hướng mới.

Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhiều lần phát biểu nhấn mạnh, khi sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, yêu cầu đặt ra là phải hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn. Để làm được điều đó, từng bộ máy, từng con người trong hệ thống phải thay đổi tư duy, cách nghĩ, cách làm.

Đối với tổ chức Hội Nông dân, khi vào “mái nhà chung” của Mặt trận Tổ quốc, chúng ta phải thay đổi tư duy, cách làm, không thể theo cách truyền thống như trước.

Hội Nông dân Việt Nam cũng đã làm sớm, làm trước việc dự thảo văn kiện của Đại hội tới đây để thống nhất định hướng trong cả hệ thống Hội. Trong đó, bám sát vào dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng và bộ tứ Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị.

Hội Nông dân Việt Nam đặt ra 4 nhiệm vụ đột phá trong nhiệm kỳ tới, từ nay đến 5 năm tới:

Thứ nhất: Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương thức tập hợp hội viên nông dân: Đây là khâu hết sức cốt lõi. Chúng ta phải trả lời được yêu cầu của người nông dân là khi vào tổ chức Hội, họ có quyền lợi gì? Chúng ta phải làm mạnh mẽ điều này để họ thấy rằng vào tổ chức Hội là có lợi cả về chính trị, kinh tế và được bảo vệ.

Thứ 2: Tập trung tham gia phát triển kinh tế tập thể: Trong thực hiện Nghị quyết số 19 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, vai trò của kinh tế tập thể là cốt lõi. Hội Nông dân Việt Nam xác định đây là nhiệm vụ đột phá trong thời gian tới, bởi người nông dân không thể sản xuất manh mún, nhỏ lẻ được nữa mà phải sản xuất lớn, có chiều sâu.

Thứ 3: Tập trung hướng dẫn hội viên, nông dân thúc đẩy chuyển đổi số. Đây là một đột phá quan trọng vì nông dân là đối tượng yếu thế hơn so với các tầng lớp khác trong xã hội về chuyển đổi số. Mặc dù sử dụng điện thoại thông minh nhiều nhưng việc ứng dụng vào sản xuất và đời sống của nông dân còn hạn chế.

Thứ 4: Tham gia phát triển kinh tế tư nhân. Từ kinh tế tập thể, kinh tế trang trại, các hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, nông dân xuất sắc, các cấp Hội Nông dân sẽ tập trung hướng dẫn, đào tạo, bồi dưỡng để họ có đủ năng lực, trình độ trở thành các doanh nghiệp nhỏ ở nông thôn.

Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 517/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án “Bồi dưỡng cán bộ Hội Nông dân các cấp, chi hội trưởng nông dân và nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, nông dân xuất sắc giai đoạn 2025 - 2030” để họ có đủ năng lực trở thành chủ tịch, giám đốc hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ.

-Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch!