Hội ND Bắc Ninh thăm, đánh giá mô hình thực nghiệm tại xã Việt Đoàn, Tiên Du trước khi thu hoạch

Những ngày giữa tháng 6, gia đình ông Nguyễn Văn Khang (thôn Liên Ấp, xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du) đang khẩn trương thu hoạch vụ lúa Xuân. Phấn khởi đưa chúng tôi đi thăm cánh đồng lúa trĩu bông đang chín rộ, ông Khang cho biết, đây là vụ thứ ba gia đình trồng lúa theo phương pháp canh tác lúa thân thiện với môi trường do Hội ND tỉnh hỗ trợ, chuyển giao.

 
Vụ lúa Xuân năm 2021, khi bắt tay vào thực hiện thử nghiệm với 2 sào lúa, ông Khang cũng có đôi chút lo lắng bởi lâu nay chỉ quen với phương pháp canh tác truyền thống. Qua thực tế triển khai, ông nhận thấy chỉ với một số biện pháp kỹ thuật cơ bản như: Cấy mạ non, cấy một dảnh, cấy thưa; tưới ướt - khô xen kẽ; làm cỏ sục bùn; bón phân hữu cơ và xử lý rơm rạ bằng chế phẩm vi sinh sau thu hoạch… phương pháp này đã cho thấy hiệu quả rõ rệt so với phương pháp cấy lúa truyền thống. Đến nay, toàn bộ 1,1 mẫu lúa của gia đình ông đều được trồng theo phương pháp canh tác mới này.

 
Ông Khang chia sẻ: “Trước đây, gia đình tôi thường mất nhiều chi phí cho việc gieo mạ, bón phân, đặc biệt là rất vất vả trong việc giữ nước cho cây lúa nhưng năng suất, chất lượng lại không cao. Được Hội ND tỉnh hỗ trợ về giống, có kỹ sư cầm tay chỉ việc từ làm đất, gieo mạ đến hỗ trợ chăm sóc, năng suất lúa đã tăng lên rõ rệt, từ 2,2 tạ lên 2,7 tạ/sào; đặc biệt, giảm bớt các chi phí đầu vào (giống, phân bón, thuốc trừ sâu và tiết kiệm nước tưới)”.

 
Trong khuôn khổ của dự án, mô hình áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường được Hội ND tỉnh triển khai làm điểm tại địa bàn 4 xã gồm: Xã Việt Đoàn và Hiên Vân (huyện Tiên Du); xã Đông Thọ và Yên Phụ (huyện Yên Phong), với tổng diện tích 14 ha. Đến nay, mô hình này đã được nhân rộng lên đến hàng trăm ha, tập trung chủ yếu tại thôn Liên Ấp (xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du) với diện tích hơn 160 ha.

 
Với vai trò là cán bộ kỹ thuật tham gia thực hiện dự án, anh Nguyễn Văn Hiền- Kỹ sư nông nghiệp của Trung tâm Khuyến nông và Phát triển công nghệ cao tỉnh Bắc Ninh là người trực tiếp cùng các hộ nông dân thực hiện các khâu trong quy trình từ xuống giống, làm đất, đến cấy lúa và chăm sóc lúa sau cấy. Trực tiếp “cầm tay chỉ việc” cho nông dân, tuyên truyền, hướng dẫn nông dân thực hiện phương pháp canh tác lúa thân thiện với môi trường từ những ngày đầu triển khai dự án, anh Hiền rất vui mừng khi phương pháp canh tác này đã được bà con nông dân đón nhận trên toàn bộ diện tích canh tác lúa của thôn Liên Ấp.

 
Kỹ sư Nguyễn Văn Hiền chia sẻ: Trước khi triển khai mô hình, đa phần người dân đều cho rằng việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón là biện pháp tối ưu để giúp tăng năng suất lúa. Tuy nhiên, hơn 1 ha trồng thử nghiệm theo mô hình áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường đã giúp người dân giảm chi phí, tăng năng suất lúa và chứng minh tính hiệu quả rõ nét từ mô hình.

 
“Phương pháp này có tính ưu việt, không chỉ giúp nông dân giảm chi phí đầu vào, tăng lợi nhuận trên một diện tích đất canh tác mà còn nâng cao nhận thức của bà con về sản xuất lúa an toàn, thích nghi với quá trình biến đổi khí hậu” - kỹ sư Nguyễn Văn Hiền cho biết.

 
Theo kỹ sư Hiền, ở những chân ruộng ngập nước thường sinh ra khí mê-tan do gốc rạ phân hủy, kết hợp với khí ni-tơ từ việc bón phân sẽ làm nóng bầu khí quyển. Trong khi đó, nhiều chân ruộng cao người dân không chủ động được nguồn nước tưới nên việc áp dụng tưới ướt - khô xen kẽ không chỉ giảm được số lần bơm nước vào đồng ruộng, giảm chi phí sản xuất mà còn hạn chế được sâu bệnh, giúp cây lúa phát triển tốt, cho năng suất cao. Đồng thời, sau thu hoạch, việc tuyên truyền, vận động nông dân không đốt rơm rạ mà thực hiện ủ rơm rạ bằng chế phẩm sinh học có tác dụng vừa làm tăng độ mùn cho đất cũng như cung cấp một lượng phân bón hữu cơ phục vụ cho sản xuất.

 
Nói về hiệu quả từ mô hình mang lại, đồng chí Nguyễn Đăng Khang- Phó Chủ tịch Thường trực Hội ND tỉnh khẳng định: Việc triển khai mô hình theo dự án “Tuyên truyền, vận động nông dân canh tác thân thiện với môi trường” đã tạo được sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức cũng như phương pháp canh tác của hội viên, nông dân. Qua đó, góp phần giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, giảm phát thải nhà kính nhằm bảo vệ môi trường, phát triển nền nông nghiệp hiện đại, theo hướng bền vững.

 
Từ thành công của các mô hình thí điểm, thời gian tới, Hội ND tỉnh sẽ tiếp tục xây dựng các mô hình điểm, mô hình trình diễn bên các khu ruộng đối chứng tại các địa phương khác để người dân dễ dàng so sánh được tính hiệu quả và ưu việt của mô hình áp dụng canh tác lúa thân thiện với môi trường đem lại. Đặc biệt, để đảm bảo sự ổn định bền vững, Hội sẽ xây dựng những nhân tố nòng cốt từ các mô hình thí điểm theo hình thức “nông dân dạy nông dân” để nhân rộng ra các địa phương khác trong tỉnh.