Đã có thể dùng AI kiểm tra chất lượng lúa gạo

Sáng 4/9, tại TP Cần Thơ đã diễn ra tọa đàm với chủ đề “Giải pháp khoa học nhằm nâng cao chất lượng lúa và lúa giống”. Trong đó, nội dung chính được đề cập là dùng AI kiểm tra chất lượng lúa gạo, cũng như phân biệt rõ từng loại giống lúa, hạt gạo khác nhau.

AI kiểm tra chất lượng lúa gạo được giới thiệu là đã được thử nghiệm thành công tại thị trường Thái Lan và Ấn Độ. Riêng tại Thái Lan, AI này đã được ứng dụng vào năm 2020 và đến nay đã có hơn 300 doanh nghiệp, với hơn 500.000 lần sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo này.

Theo tính toán, hơn 10 triệu tấn gạo của Thái Lan trong những năm qua đã sử dụng AI để đo độ thuần của giống lúa.

Để sử dụng AI kiểm tra chất lượng lúa gạo, cũng như phân biệt rõ từng loại giống lúa, hạt gạo, cần có 1 máy scan để quét hình ảnh mẫu gạo, lúa. Trong vòng 3-5 phút, hệ thống có thể cho ra báo cáo đầy đủ, chi tiết về giống lúa, gạo cùng tính vật lý của mẫu (tỷ lệ phần trăm phế phẩm, nhiễm tạp,...), với độ chính xác trên 95%.

Đại diện đơn vị quản lý AI cho biết, hiện nay trên thị trường có quá nhiều giống lúa khác nhau, khó phân biệt bằng mắt thường. Độ thuần và tính đúng giống lúa chưa được kiểm soát chặt chẽ. Đặc biệt là xuất hiện tình trạng giống giả, bán online, nói sai sự thật… Do đó, nông dân, hợp tác xã là đối tượng chịu thiệt đầu tiên do chất lượng giống không đồng đều, năng suất bị ảnh hưởng nặng. Đây chính là lý do AI ra đời.

AI không biết nói dối. Tuy nhiên, để có độ chính xác cao nhất có thể, Al sẽ cần có thời gian để học (được cung cấp các hình ảnh ban đầu về từng loại giống lúa, gạo). Và tại Việt Nam, AI vẫn đang trong giai đoạn tiếp cận, cần sự hỗ trợ nhiều từ cơ sở dữ liệu ban đầu.

Đại diện Công ty TNHH Cỏ May đến từ tỉnh Đồng Tháp (đơn vị xuất khẩu gạo và chế biến gạo phân khúc cao cấp phục vụ thị trường trong nước) cho hay, đã ứng dụng giải pháp AI này thay cho con người tại công đoạn phân tích và kiểm soát chất lượng giống lúa. Do đó, công ty gần như bỏ qua giai đoạn phân tích bằng cảm quan, tiết kiệm được nhân lực kiểm tra thủ công so với trước đây.

Dùng AI kiểm tra chất lượng lúa gạo là cần thiết, nhưng phải chuẩn

TS Trần Ngọc Thạch - Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL cho rằng, dùng AI kiểm tra chất lượng, phân biệt giống lúa, hạt gạo là cần thiết. Tuy nhiên, hiện nay cả nước có hàng trăm giống lúa, do đó phải có quá trình dạy cho AI nhận diện hạt lúa để cho kết quả tốt hơn trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, yếu tố mùa vụ, thời tiết và quá trình chế biến cũng ảnh hưởng đến hình dạng hạt gạo, do đó đơn vị phát minh cũng cần quan tâm để AI nhận diện thật sự chính xác.

Theo số liệu từ Hiệp hội Giống cây trồng Việt Nam, hiện nay, diện tích gieo trồng lúa cả nước hàng năm khoảng 7,2 triệu ha, nhu cầu về giống lúa dao động từ 570-580 nghìn tấn, chủ yếu tập trung vào nhóm giống lúa thơm, chất lượng cao.

Ở miền Bắc, hệ thống giống sản xuất giống chính quy (doanh nghiệp, trung tâm giống) sản xuất, đáp ứng khoảng 80% nhu cầu (tương đương khoảng 65-70 nghìn tấn giống/năm).

Còn tại ĐBSCL, hệ thống sản xuất giống chính quy mới đáp ứng khoảng 45% nhu cầu (tương đương khoảng 180-200 nghìn tấn giống/năm). Ngoài ra, hệ thống tổ hợp tác, hợp tác xã cũng sản xuất khoảng 90-100 nghìn tấn giống lúa/năm. Còn lại bà con nông dân phải tự chủ.

"ĐBSCL đang là vùng trũng về chất lượng hạt giống lúa và có tỷ lệ sử dụng giống lúa không chính quy, không qua công nghệ chế biến nhiều nhất. Do đó, việc đổi mới công nghệ nghiên cứu, chọn tạo là yêu cầu phát triển tất yếu" - Ông Trần Xuân Định - Phó Chủ tịch Hiệp hội Giống cây trồng Việt Nam cho biết tại tọa đàm.